Robert Reinert schildert in zijn film de zenuwslopende tijd na de Eerste Wereldoorlog aan de hand van de lotgevallen van drie hoofdrolspelers uit verschillende maatschappelijke milieus, namelijk dat van een fabriekseigenaar, die staat voor het kapitalisme, tot dat van hen die oproepen tot sociale hervormingen of zelfs een gewapende opstand propageren. Zo wordt kritiek geuit op de ongelijkheid tussen de winnaars en de verliezers van de oorlog. ‘Er zijn zeer ernstige tegenstellingen ontstaan tussen bezittenden en niet-bezittenden. Zij willen macht – jullie willen brood! Boven bloedige slagvelden treuren volken. Dit is het einde van de machtswellust die – als een afzichtelijk monster – belust op bloed over de aarde marcheert’, aldus een van de tussentitels.
Met Nerven (1919) heeft Robert Reinert een tijdsdocument geschapen dat de sociale, politieke en economische problemen van die periode tot thema heeft. Waanvoorstellingen en een collectieve psychose worden direct in verband gebracht met de nog onverwerkte ervaringen van de Eerste Wereldoorlog en met de onrust van de naoorlogse tijd. Ook in de beeldende kunst worden thema’s als psychische afgronden en een tot op het bot verscheurde samenleving opgepakt. Naast voorstellingen van dode en gewonde soldaten, die de gevolgen van de oorlog expliciet laten zien, verwijzen ook portretten als Mann im blauen Rock naar de traumatische ervaringen van een hele generatie. De vale huidskleur, de afhangende schouders en de lege blik in de rood doorlopen ogen getuigen van de door oorlog en politieke onrust, maar ook door het jachtige leven in de grote stad veroorzaakte ‘neurasthenie’ – een in die tijd vaak vastgesteld ziektebeeld met door overprikkeling opgewekte symptomen als vermoeidheid en angsten. Met bijtende satire illustreert George Grosz in zijn map Ecce Homo de verscheurdheid van de samenleving in het interbellum: criminaliteit en prostitutie bepalen het dagelijks leven en op straat bekijken oorlogsinvaliden en brave burgers elkaar wederzijds met wantrouwen.
Details over de film:
Nerven, 1919 (110 Minuten)
Regisseren: Robert Reinert
Script: Robert Reinert
Productie: Robert Reinert
Productie bedrijf: Monumental Filmwerke GmbH, München
Camera: Helmar Lerski
Cast:
Fabrikbesitzer Roloff: Eduard von Winterstein
Roloffs Frau Elisabeth: Lia Borré
Roloffs Schwester Marja: Erna Morena
Lehrer Johannes: Paul Bender
Johannes‘ blinde Schwester: Lili Dominici
Marjas frühere Amme: Margarete Tondeur
Mann in den Visionen: Paul Burgen